‘Peeping boxes’

In the early 1990s Eric de Kuyper created a series of ‘peeping boxes’ titled Theatrum Opticum (1992), miniature video installations set in handmade boxes. They were the result of his exploration of new forms of artistic expression that broke away from traditional filmmaking. He merged video art with his interest in early cinematic optical devices and his childhood fascination for Benjamin Pollock’s 19th-century toy theatres. Compared to feature filmmaking, video was at the same time an accessible and affordable medium, unrestricted by format, scale, budget or production matters. In an era well before YouTube and vlogging, video allowed de Kuyper to be an independent director, set designer and cameraman all in one.

  

 “When in the nineties, it became apparent to me that the kind of films I would like to make, were becoming difficult to produce, I decided to experiment in the art field, by making short video films shown in my‘peeping boxes’.” Eric de Kuyper

 

The series of ‘peeping boxes’titled Theatrum Opticum – Pink Ulysses II, Peeping Box I, Swimming Pool, Renaissance and Boite à Joujoux, was originally presented as part of de Kuyper’s solo exhibition in November 1993 at the Palace at the Meir, in the context of Antwerp European Cultural Capital (Antwerpen Culturele Hoofdstad van Europa). Currently all works from the series, besides La Boite a Jouxjoux, are in the collection of the Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen. In 2005 de Kuyper created a unique ‘peeping box’ex-situ installed on a sandy beach in Brighton as a part of ARCHETYPE festival.

 

“A special peeping box was installed on the beach of Brighton. It had two sets of holes: through one you could see... the beach as it was at that very moment. Crowded and full of action and relaxation. Actually what you saw through the hole, was what you could see also... without the box! But through the other holes, you could admire the same spot of beach,the sea and the old Pierbut at 4 a.m. We shot the beach, the sea and the old Pier during one hour by sunset. Children liked it a lot. One little girl however was very sad, because while she was looking through the box, her ice cream cone fell on the ground…” Eric de Kuyper

  

‘Peeping boxes’ with their unique scenography and atmosphere, each is a miniature universe on its own. Inside, the tiny screens display videos that allude to voyeurism and homoeroticism. De Kuyper collaged various types of moving images together in a playful way – from home videos, fragments of TV shows and pornographic movies, to his own earlier feature films. His attitude towards eroticism and the beauty of the male body is not without a sense of humour and admiration. 

  

Each peeping box relies on its components to work as a whole: the video would not have an impact without its frame, the hand-crafted scenography would be merely an empty toy box without the video in it. Yet there is also a whimsical friction between them. These naïve, sentimental boxes juxtapose the surprise contents of the videos themselves: athletic bodies of swimming champions, kaleidoscopic compositions of figures cut out from porn magazines and placed on reproductions of 18th-century paintings. While the images are pornographic, they have been stripped of aggression and subjugation. The artist offers the audience voyeuristic pleasure in a cheeky and light-hearted way. 

  

From 10th until 24th of October the four boxes will be exhibited at Cinematek – Pink Ulysses II, Peeping Box I, Swimming Pool and Renaissance – as part of the exhibition Theatrum Opticum Revived curated by Zuzanna Rachowska. The exhibition marks the first time in over 25 years that the four boxes are exhibited together. The boxes have been restored and the videos have been digitised especially for this show. 

 

 

Eric de Kuyper, Peeping Box I, 1992, M HKA Collection.

 

Eric de Kuyper, Pink Ulysses II, 1992, M HKA Collection.

 

Eric de Kuyper, Renaissance, 1992, M HKA Collection.

 

Eric de Kuyper, Swimming pool, 1992, M HKA Collection.

_____________________________________________________________

 

Theatrum Opticum van Eric De Kuyper

Het M HKA is een museum voor hedendaagse beeldende kunst maar ook voor film en beeldcultuur. Voor haar werking vertrekt M HKA vanuit de premisse dat kunst een bron is van inzicht en een toegangspoort tot de multipolaire wereld van vandaag. De collectie wordtuitgebouwd op basis van de begrippen beeld, actie en maatschappij. Drie invalshoeken die samen een kunstwerk situeren: elk goed performatief werk zal ook een beeldkwaliteit hebben, een beeld heeft steeds een performatieve dimensie en elk goed kunstwerk heeft een maatschappelijk potentieel. 

 

Formeel sluit hetTheatrum Opticum van Eric De Kuyper aan bij een deelcollectie van het M HKA, de collectie Vrielynck, die bestaat uit pre-cinema en cinema-hardware. De peeping-boxen van Eric De Kuyper zijn immers een kruisbestuiving tussen de hedendaagse videokunst en de eeuwenoude traditie van de kijkdozen en apparaten uit de pre-cinematografische periode.

 

Maar vooral past Theatrum Opticum in de collectie van het M HKA omdat dit werk gaat over kijken. Kijken heeft altijd al centraal gestaan in het werk van Eric De Kuyper, zowel in zijn boeken, in zijn films als in zijn theoretisch werk. Het kijken is ook de dragende kracht achter zowel de vorm als de inhoud van zijn peeping- boxes. TV-schermpjes met beelden van naakten - al dan niet pornografisch van opzet -worden geïntegreerd in een soort van kijkdozen en miniatuurtheaters die doen denken aan lang vervlogen tijden. Het platte, tweedimensionale tv beeldcontrasteert met de perspectivische ruimte bij uitstek die het theater is. Zo wordt er ruimte voor reflectie over kijken en perspectiefgecreëerd. 

 

 De boxen lijken de toeschouwer inde positie van voyeur te duwen. Het oog van de toeschouwer wordt door de perspectivische ruimte in de eerste plaats geleid naar het middelpunt van het theater, naar de beelden van naakten. Maar tegelijk met de pornografische fragmenten komen ook de negentiende eeuw, de jaren vijftig , de klassieke oudheid met elk hun eigen zeden in beeld. De blik wordt daarmee opengetrokken van porno naar de lichamelijkheid van de westerse kunst. 

 

De wereld uit zijn boeken, prachtige autobiografische verhalen vol van beschrijvingen van hoe kleine details van het leven onverwachts tot magische momenten kunnen uitgroeien krijgen in deze kijkdozen hun pendant.Binnen een feeërieke en speelse setting zijn de erotische en pornografisch videofilmpjes, het perverse,altijd aanwezig op de achtergrond. Net als uit de boeken van Eric De Kuyper spreken deze kijkdozen van melancholie en verlangen.

 

Leen De Backer - Collection Curator at MuHKA

 

_____________________________________________________________

 

 

Artist

On all my films I was much concerned with the set design. And I am glad and proud that I could work with the – later twice Oscar nominated – team of set designers: Ben van Os and Jan Roelfs. It was their first film and their first adventure in set-designing.

When in the nineties, it became apparant to me that the kind of films I would like to make, were becoming difficult to produce, I decided to experiment in the art field, by making short videofilms shown in my  'peeping boxes'. The five or six boxes I made were internationally often exhibited.

I had no gallery to support my work and concluded that I was not really made for the art world.

However designing for film went on in the musical films I made later (see music designer).

A special peeping box was installed on the beach of Brighton - as part of ARCHETYPE- Two sets of holes: through one you could see... the beach as it was at that very moment. Crowded and full of action and relaxation.

Actually what you saw through the hole, was what you could see also... without the box! But through the other holes, you could admire the same spot of beach,the sea and the old Pier  but at 4 a.m. We shot the beach, the sea and the old Pier during one hour by sunset.

Children liked it a lot. One little girl however was very sad, because while she was looking through the box, her ice cream cone fell on the ground...