Het M HKA is een museum voor hedendaagse beeldende kunst maar ook voor film en beeldcultuur. Voor haar werking vertrekt M HKA vanuit de premisse dat kunst een bron is van inzicht en een toegangspoort tot de multipolaire wereld van vandaag. De collectie wordtuitgebouwd op basis van de begrippen beeld, actie en maatschappij. Drie invalshoeken die samen een kunstwerk situeren: elk goed performatief werk zal ook een beeldkwaliteit hebben, een beeld heeft steeds een performatieve dimensie en elk goed kunstwerk heeft een maatschappelijk potentieel.
Formeel sluit hetTheatrum Opticum van Eric De Kuyper aan bij een deelcollectie van het M HKA, de collectie Vrielynck, die bestaat uit pre-cinema en cinema-hardware. De peeping-boxen van Eric De Kuyper zijn immers een kruisbestuiving tussen de hedendaagse videokunst en de eeuwenoude traditie van de kijkdozen en apparaten uit de pre-cinematografische periode.
Maar vooral past Theatrum Opticum in de collectie van het M HKA omdat dit werk gaat over kijken. Kijken heeft altijd al centraal gestaan in het werk van Eric De Kuyper, zowel in zijn boeken, in zijn films als in zijn theoretisch werk. Het kijken is ook de dragende kracht achter zowel de vorm als de inhoud van zijn peeping- boxes. TV-schermpjes met beelden van naakten - al dan niet pornografisch van opzet -worden geïntegreerd in een soort van kijkdozen en miniatuurtheaters die doen denken aan lang vervlogen tijden. Het platte, tweedimensionale tv beeldcontrasteert met de perspectivische ruimte bij uitstek die het theater is. Zo wordt er ruimte voor reflectie over kijken en perspectiefgecreëerd.
De boxen lijken de toeschouwer inde positie van voyeur te duwen. Het oog van de toeschouwer wordt door de perspectivische ruimte in de eerste plaats geleid naar het middelpunt van het theater, naar de beelden van naakten. Maar tegelijk met de pornografische fragmenten komen ook de negentiende eeuw, de jaren vijftig , de klassieke oudheid met elk hun eigen zeden in beeld. De blik wordt daarmee opengetrokken van porno naar de lichamelijkheid van de westerse kunst.
De wereld uit zijn boeken, prachtige autobiografische verhalen vol van beschrijvingen van hoe kleine details van het leven onverwachts tot magische momenten kunnen uitgroeien krijgen in deze kijkdozen hun pendant.Binnen een feeërieke en speelse setting zijn de erotische en pornografisch videofilmpjes, het perverse,altijd aanwezig op de achtergrond. Net als uit de boeken van Eric De Kuyper spreken deze kijkdozen van melancholie en verlangen.
Leen De Backer - Collection Curator at MuHKA
_____________________________________________________________